Հայ դրամատուրգ, գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ եւ "Համազգային”
մշակութային հիմնադրամի հիմնադիր Լեւոն Սեղբոսյանը (հայտնի է Լեւոն Շանթ
գրական անունով) ծնվել է 1869թ ապրիլի 6-ին` Պոլսում: Դեռ վաղ
հասակում կորցրել է ծնողներին: Կրթությունը ստացել է Պոլսի Սկյուտարի
ճեմարանում: 1884-91թթ սովորել է Էջմիածնի Գեւորգյան ճեմարանում:
1892-99թթ մանկավարժություն եւ հոգեբանություն է ուսանել Լայպցիգի, Ենայի
եւ Մյունխենի համալսարաններում: 1899թ-ից դասավանդել է Թիֆլիսի
Գայանյան եւ Երեւանի թեմական դպրոցներում: Թիֆլիսում ժամանակի գրողների`
Թումանյանի, Աղայանի, Իսահակյանի, Դեմիրճյանի հետ հաճախել է "Վերնատուն”
գրական խմբակը: Թումանյանի եւ Լիսիցյանի հետ հրատարակել է "Լուսաբեր”
հայերեն լեզվի դասագիրքը: 1911թ մեկնել է Պոլիս եւ դասավանդել Եսայան
վարժարանում: 1915-19թթ ապրել է Եվրոպայում, ապա վերադարձել Հայրենիք:Երկար ու բեղմանվո
... Կարդալ ավելին
Հայ գրոսմայստեր, շախմատի կենդանի լեգենդ, 2005թ աշխարհի գավաթակիր, 2006թ
թուրինյան 37-րդ օլիմպիադայի չեմպիոն Լեւոն Արոնյանը ծնվել է 1982թ.
հոկտեմբերի 6-ին` Երևանում: 2008թ հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ ըստ
ՖԻԴԵ-ի դասակարգման աղյուսակի Արոնյանը 2763 վարկանիշով զբաղեցնում է
հինգերորդ եւ Հայաստանում առաջին հորիզոնականը: Շախմատ խաղալ Արոնյանը սովորել է քրոջից` 9 տարեկանում:
1994թ Հունգարիայի Սեգեդ քաղաքում անցկացված շախմատի աշխարհի պատանեկան
առաջնությունում 12 ամյա Արոնյանը դարձել է հաղթող`ետեւում թողնելով Էթյեն
Բակրոյին (Ֆրանսիա), Ռուսլան Պոնոմորյովին (Ուկրաինա), Ֆրանսիսկո
Վալյեխոյին (Իսպանիա) եւ Ալեքսանդր Գրիշչուկին (Ռուսաստան) : Տարած
փայլուն հաղթանակի համարԼեւոն Արոնյանին շնորհվել է ՖԻԴԵ-ի վարպետի կոչում: 1995թ Փարիզում անցկացված մինչեւ 14 տարեկանների աշխարհի առաջնությունում Արոնյանը կրկին հաղթանակ է
... Կարդալ ավելին
Կրկեսի, էստրադայի եւ կինոյի արտիստ, ծաղրածու, մնջախաղի վարպետ Լեոնիդ
Գեւորգի Ենգիբարյանը ծնվել է 1935թ մարտի 15-ին` Մոսկվայում: 1959թ
ավարտել է Մոսկվայի կրկեսային եւ էստրադային արվեստի պետական
ուսումնարանը: 1964թ-ին Պրագայում կայացած ծաղրածուների մրցույթում
ճանաչվել է հաղթող: 1971թ-ին հիմնել է "Մնջախաղի " էստրադային
թատրոնը: Ենգիբարյանի մանրապատումների շարքից են "Փողոցային ակրոբատ”-ը,
"Մարդ, որի հետ պատերազմել եմ”-ը, "Քայլեր”-ը, "Մանկական կյանք”-ը,
"Հովանոց”-ը, "Սիրտն ափի մեջ”-ը, "Լույս ու ստվեր”-ը, "Օլիմիական
մեդալներ”-ը եւ այլն: Իր ուժերը փորձել է նաեւ կինոյում: Խաղացել է
"Ճանապարհ դեպի կրկես”, "Մոռացված նախնիների ստվերները”, " ՙԾանոթացեք,
Լեոնիդ Ենգիբարովն է”, "2-Լեոնիդ-2” եւ այլ ֆիլմերում: Մահացել 1972թ
հուլիսի 25-ին` Մոսկվայում: Երեւանի Կրկեսի մուտքի մոտ տեղադրվել է Լոենիդ Ենգիբարովի արձանը:
20-րդ դարի հայ մեծ գրող, գրական եւ հասարակական գործիչ Դանիել
Վարուժանը (ի ծնե Չպուքքարյան) ծնվել է 1884թ ապրիլի 21-ին` Արեւմտյան
Հայաստանումի Բրգնիկ գյուղում:Դանիելի հորը բանտարկել են
Աբդուլհաmիդյան ջարդերի ժամանակ: Ազատվելուց հետո հայրը աշխատել է
Պոլսում: Դպրոցական արձակուրդները Վարուժանն անց է կացրել նրա մոտ եւ
սեփական աչքերով է տեսել պանդուխտների տառապանքները: Ուսում
ստացել է գյուղի վարժարանում: 1896թ շարունակել է ուսանել Պոլսում` նախ
Մխիթարյան, ապա Քաղկեդոնի վարժարանում: 1902թ Վարուժանը մեկնել է Վենետիկ`
սովորելու Մուրադ-Ռաֆայելյան դպրոցում: Ավարտելով ուսում` 1905թ մեկնել է
Բելգիա` Գենտի համալսար
... Կարդալ ավելին
Հայ փայլուն շախմատիստ, միջազգային գրոսմայստեր, Հայաստանի վեցակի
չեմպիոն (1990թ, 1992թ, 1993թ, 1995թ, 2004թ, 2006թ) ինչպես նաեւ
Խորհրդային Միության վերջին չեմպիոն (1991թ) Արտաշես Միանսյանը ծնվել է
1967թ հունվարի 21-ին` Երեւանում: 1999թ Հայաստանի հավաքականի
կազմում մասնակցել է Եվրոպայի առաջնությանը եւ արժանացել է չեմպիոնի
կոչման: 2000թ մասնակցել է ՖԻԴԵ-ի նոկ-աուտ համակարգով առաջնությանը, իսկ
1998թ` Նյու-Յորքում` բաց առաջնության եւ հիանալի արդյունք է ցույց տվել:
Մինասյանն 8 անգամ մասնակցել է շախմատային օլիմպիադաների, որոնցից 2-ում`
2006թ եւ 2008թ հանդես գալով Հայաստանի հավաքականի կազմում, դարձել է
օլիմպիական չեմպիոն:Պարգեւատրվել է պատվավոր Մովսես Խորենացի, Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար 1-ին աստիճանի մեդալներով:
Աշխարհահռչակ հայ կոմպոզիտոր, հանճարեղ "Անուշ” եւ "Դավիթ Բեկ” օպերաների,
ազգային հիթեր դարձած երգերի հեղինակ, դիրիժոր, ուսուցիչ, Հայաստանի
(1935թ) եւ Վրաստանի (1936թ) արվեստի վաստակավոր գործիչ Արմեն Տիգրանի
Տիգրանյանը ծնվել է Ալեքսանդրապոլում (ներկայիս Գյումրի քաղաքում) 1879թ
դեկտեմբերի 14-ին: 1902թ ավարտել է Թբիլիսիի երաժշտական
ուսումնարանի ֆլեյտայի բաժինը եւ մասնավոր դասեր է վերցրել հայտնի հայ
կոմպոզիտոր Մակար Եկմալյանից: Ավարտելով ուսումը` ազգային
երաժշտության զարգացման գործում իր ավանդը ներդնելու մեծ ձգտումով
Տիգրանյանը վերադառնում է հայրենի Ալեքսանդրապոլ քաղաք: Այդ
տարիներին Ալեքսանդրապոլում ազգային երգի խմբեր էին ձեւավորվում, որոնցում
էլ ուժերը սկսում է փորձել ապագա մեծությունը: Նրանց հետ
... Կարդալ ավելին