Երեկ «Նեմեսիս» կազմակերպության հանդիսությունների սրահում տեղի ունեցավ պատմաբան Վլադիմիր Պետրոսյանի մեծադիր պատմական աշխատության ` «Հայաստան. Չմոռանանք» գրքի շնորհանդեսը: Գիրքը լուսաբանում է արեւմտահայության ազգային-ազատագրական պայքարը 20-րդ դարի երկրորդ կեսին, առանձին շեշտադրմամբ վերլուծելով ազգային-ազատագրական պայքարի անխուսափելիությունը հայ ժողովրդի համար եւ այդ անհրաժեշտությունից ծնունդ առած ԱՍԱԼԱ-ի գործունեությունը: «Ազգային ազատագրական պայքարները սովորաբար ժողովրդին «պարտադրվում են» զավթիչների կողմից», ասում է պատմաբանը, ով միաժամանակ եզակի է համարում արեւմտահայ ազատագրական պայքարը, քանի որ հայերը զրկվելով իրենց պատմական բնակավայրերից, այժմ թուրքական զավթիչների դեմ պայքարը շարունակում են այն երկրներում, ուր գաղթել են նրանց պապերը եւ որտեղ իրենք են ծնվել: Նրանց պայքարն, ըստ պատմաբանի, մի նպատակ ունի` ի վերջո վերադառնալ հայրենիք: Հեղինակն իր աշխատության մասին առանձնազրույց ունեցավ «Ազգի» հետ: - Ե՞րբ եւ ինչո՞ւ որոշեցիք գրել այս թեմայով:
- Ես այս աշխատությունը ձեռնարկել եմ 1994-ին: Գիրքը հիմնականում վերաբերում է Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակի գործունեությանը (ԱՍԱԼԱ): Ես ցանկանում էի հասկանալ, կարելի՞ է Հայաստանի ազատագրության հայ գաղտնի բանակը, որ արեւմտահայության պայքարի արտահայտիչն է, համարել ահաբեկչական կազմակերպություն: Ընդհանրապես մեր օրերում էլ նման հակումներ կան ժամանակի ազգային-ազատագրական պայքարների նկատմամբ: Ազատագրական պայքարը պիտակավորվում է որպես ահաբեկչություն շահագրգիռ ուժեղների ճնշումն արդարացնելու համար: - Ձեր ելույթում նշեցիք, որ գիրքը զերծ չէ թերություններից: Ի՞նչ թերություններ են դրանք եւ ինչի՞ հետեւանք են:
- Թեեւ գիրքը ծավալուն է` 800 էջից մի քիչ ավելի, բայց շատ պրոբլեմներ, որոնք վերաբերում են գաղտնի բանակի գործունեությանը, հնարավորություն չեմ ունեցել բացահայտելու փաստերի հրապարակված չլինելու պատճառով: Մեծ խնդիր է ոչ միան ԱՍԱԼԱ-ի, այլեւ դաշնակցության Բոստոնում գտնվող փակ արխիվը: Եթե այդ արխիվը մեր ձեռքին լինի, մենք երեւույթները կգնահատենք ավելի ճշտորեն եւ մանրամասն: Այս ենթատեքստում պետք է հասկանալ նաեւ Թուրքիայի արխիվները բացելու պահանջը, քանի որ առավել կարեւորագույն փաստաթղթերը պահպանվում են դաշնակցության բոստոնյան արխիվում: Այ, դաշնակցությունը վերադարձել է Հայաստան, լավ կլիներ, որ նրա արխիվն էլ Հայաստան գար: - Ձեր գիրքն ու խոսքը հակադաշնակցական չե՞ն համարվի:
- Ո՛չ, ես պատմաբան եմ, քաղաքականությամբ չեմ զբաղվում: Իմ գրքում քաղաքականություն չկա: Ես արձանագրել եմ պատմական փաստերը եւ դրանց նայում եմ պատմաբանի աչքերով: Եթե իմ գրքում արծարծված որոշ հարցեր վիճելի կլինեն մեկ այլ պատմաբանի համար, նա կարող է իր առարկությունները հրապարակել: - Դուք ի՞նչ կուսակցական պատկանելություն ունեք:
- Ես անկուսակցական եմ: Գտնում եմ, որ այսօրվա 70-ից ավելի կուսակցություններից մեկի անդամ լինելը եւ գոչել` միացեք մե՛զ, միաժամանակ խոսելով ազգովի՛ն համախմբվելու մասին, նշանակում է ծաղրել հայ ժողովրդին: ՍՈՒՍԱՆՆԱ ՄԱՐԳԱՐՅԱՆ
Copyright www.freebooks.do.am "ՀամաՀայկական Էլեկտրոնային Գրադարան"© 2008-2010 Արգելվում է առանց կայքի ադմինիստրացիայի թույլատվության կայքի նյութերի օգտագործումը այլ նպատակներով:
Այլ Բաժիններ