Ամենայն հայոց կաթողիկոս, Հայ Առաքելական եկեղեցու 130-րդ առաջնորդ (1955-94թթ), հայագետ, ՀՀ ազգային հերոս Վազգեն Ա. (աշխարհիկ անունն է Լեւոն Կարապետ Աբրահամի Պալճյան) ծնվել է Ռումինիայի մայրաքաղաք Բուխարեստում 1908թ հոկտեմբերի 3-ին, արհեստավորի ընտանիքում: Կրթությունն ստացել է տեղի հայկական, ռումինական եւ գերմանական հաստատություններում:Ուսումը շարունակել է Բուխարեստի համալսարանի մանկավարժության եւ փիլիսոփայության ֆակուլտետում: 1929-43թթ դասավանդել է տեղի հայկական դպրոցներում: 1942թ համալսարանն ավարտած ուսուցչին ռումինահայությունն ընտրել է թեմի առաջնորդ: 1943թ Հունաստանի հայոց թեմի առաջնորդ Տեր Կարապետ արքեպիսկոպոս Մազլումյանը Լեւոն Պալճյանին քահանա է ձեռնադրել, վերանվանել Տեր Վազգեն եւ տվել վարդապետական աստիճան: 1952թ գրել է իր առաջին կոնդակը, որը նրա գործունեության ու ծրագրերի ամփոփ խտացումն էր:1951թ-ին Վազգեն քահանան արդեն եպիսկոպոս էր:1955թ Հայաստանի հոգեւոր մայրաքաղաք Էջմիածնում գումարված եկեղեցական ժողովն Ամենայն հայոց 130-րդ կաթողիկոս է ըտրել Ռումինիայի թեմի առաջնորդ Լեւոն Պալճյանին:Նա դարձել է հայկական եկեղեցու պատմության մեջ ամենաերիտասարդ կաթողիկոսը: 1956թ-ից սկսվել են Վազգեն կաթողիկոսի հովվապետական այցերը սփյուռքահայ գաղթօժախներ եւ հայոց թեմեր: Նպատակը սփյուռքահայության կյանքին ծանոթանալն ու տարագիր հայության հավատքը Սբ. Էջմիածնի հանդեպ ամրապնդելն էր:Նրա գահակալման տարիներին նոր թեմեր են բացվել: Այդ կերպ հայ առաքելական եկեղեցին սփռվել է երկրագնդի բոլոր մայրցամաքներում:Իր գահակալության առաջին իսկ օրերից ուխտել է վերականգնել հայոց սրբությունները եւ դրանց շուրջ համախմբել հավատից հեռացաց ժողովրդին:Շատ հայ բարերարներ են մասնակցել հայկական եկեղեցիների վերականգնման աշխատանքներին:Անգնահատելի է "Հայ Բարեգործական Ընդհանուր միության" նախագահ Ալեք Մանուկյանի ահռելի ներդրումը հայ առաքելական եկեղեցու զորացման գործում: Վազգեն Ա ամենայն հայոց կաթողիկոսը կառավարել է մինչեւ իր վախճանը` 1994թ:Երջանկահիշատակ Վազգեն Ա եղել է ՀՀ Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի անդամ, 1989թ-ից ՌԴ ստեղծագործության միջազգային ակադեմիայի հիմնադիր անդամ:Հայագիտության եւ աստվածաբանության բնագավառներում բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ է: Պարգեւատրվել է ՀՀ հայերնիքի շքանշանով, ԽՍՀՄ ժողովուրդների բարեկամության պատվո շքանշանով, Ռումինիայի Հանրապետության պատվո շքանշանով, Խաղաղության համաշխարհային խորհրդի եւ Խաղաղության պաշտպանության խորհրդային կոմիտեի ոսկե մեդալներով:Ամենայն հայոց կաթողիկոսի անունն են կրում Վանաձորի թիվ 1 միջնակարգ դպրոցը եւ Սեւանի հոգեւոր դպրոցը:ՀՀ անկախացումից հետո նա հսկայական աշխատանք տարել Հայ Առաքելական եկղեցու Էջմիածնի եւ Կիլիկիո ճյուղերի միավորման գործում:
|